اعتکاف، مقابله با تهاجم فرهنگی

اعتکاف: مقابله با تهاجم فرهنگ بیگانه

در فرهنگ اسلامى روى آوردن به اعتکاف، علاوه بر بهره بردارى از فیض معنوى آن، جهاد مقدس نیز هست؛ زیرا این مراسم عبادى - معنوى، نقش بسیار مهمى در رویارویى با نفوذ فرهنگ بیگانه ایفا می کند.

جوانى که در مراسم اعتکاف، طعم شیرین ایمان و انس با خداوند را می چشد، لذت‏هاى مادى و شهوانى در دیدگانش، حقیر و بى‏ارزش مى ‏شود و به آسانى در گرداب فساد و باورهاى ضد دینى گرفتار نمی شود.

از سوى دیگر، چنین مراسمى خود پیامى عملى و درسى عبرت ‏آمیز براى مردم است. حضور جمعى از مؤمنان در مسجد براى عبادت، در حقیقت نوعى دعوت به خدا پرستى و دین مدارى است و آثار سازنده‏ اى بر جامعه خواهد داشت، از همین رو، در رویارویى با تهاجم فرهنگى دشمن نباید نقش مؤثر سنت هایى که در باور عمومى مردم ریشه ‏هاى عمیق دارند، نادیده گرفته شود. بى‏ تردید مساجد، حسینیه‏ ها، تکایا، هیئت ‏هاى مذهبى، زیارت و اعتکاف، نقش مهمى در تربیت جامعه و گسترش فرهنگ دینى ایفا کرده و مى‏ کنند. این مقوله ‏ها با آثار مثبت جانبى که دارند، اهرم‏ هاى توانمندى در مقابله با فرهنگ بیگانه ‏اند.

در دوران ما تهاجم دشمن ابعادى گسترده یافته، ولى این حرکت استعمارى، دست کم ریشه ‏اى چند صد ساله دارد و همین پدیده ‏هاى سنتى هم چون اعتکاف، مردم ما را در طول سال ‏هاى متمادى در برابر نفوذ فرهنگ بیگانه مصونیت ‏بخشیده است؛ (1) اما اهمیت آن و نقش به سزایى که در تصفیه و تزکیه انسان دارد براى بسیارى از مسلمانان ناشناخته مانده است.

از این رو جا دارد مبلغان اسلامى بیش از پیش بر نقش مهم آن تاکید ورزند تا این سنت دیرینه محمدى آن گونه که شایسته است، جایگاه خود را در جامعه اسلامى حفظ کند.

در عصر ما که زندگى ماشینى و پیچیدگى ‏هاى آن، دیده‏ گان انسان را به خود خیره کرده، روابط اجتماعى گسترده شده و خلاصه دامنه سرگرمى انسان به جلوه ‏ها و مظاهر مادى توسعه یافته است، تاکید بر نقش سازنده اعتکاف، ضرورتى دو چندان مى‏ یابد؛ زیرا اعتکاف انس با معشوق است که زمینه را براى گسستن فرد از سرگرمى ‏هاى پوچ فراهم مى ‏آورد؛ انسان را با خداوند پیوند مى‏ دهد و از آفت ‏خدا فراموشى و از خود بیگانگى نگه مى‏ دارد.

 

تبیان

(1) اعتکاف، سنتى محمدى، صص‏50 و 51 .

اعتکاف

اعتکاف ؛ بزرگراه خودسازی

اعتکاف مخصوص دین اسلام نیست بلکه در ادیان الهی دیگر نیز وجود داشته و در اسلام استمرار یافته است. اگرچه ممکن است در شرع مقدس اسلام پاره‌ای از خصوصیات و احکام و شرایط آن تغییر یافته باشد.

آیین مهدپرستی، پرستش و ستایش مهر یا میترا پیش از ظهور زرتشت به عنوان یک نیروی حاکم معنوی مورد توجه آریایی‌ها بوده است و مهرپرستان مراسم دینی خود را در غارهای تاریکی به نام مهرابه انجام می‌دادند. فردی که می‌خواست وارد جمع مهرپرستان شود ابتدا باید موافقت مرشد را جلب کند و سپس تعالیم خاصی را فرا گیرد. پیروان این آیین در محیطی دور از اجتماع با انجام فرایضی نظیر روزه و غسل به تطهیر درونی خویش می‌پرداختند.

 

دین زرتشت

 

در دین زرتشت سکونت در آتشکده و خلوت‌گزینی در کوه به عنوان محل نیایش و دنیاگریزی مورد توجه بوده است، زیرا یکی از راه‌های خداجویی و خدایابی اجتماع‌گریزی بوده است. همان‌گونه که زرتشت برای نیایش پروردگار و احراز مقام پیامبری مدتی در کوه سولان خلوت‌گزینی کرد. هم‌چنین ساسان، فرزند بهمن ترک دنیا و سلطنت کرده و برای انجام دادن عباداتش در کوه سکونت گزید.

 

خلوت‌گزینی در آیین بودا

 

در آیین بودایی خلوت‌گزینی شرط ضروری و ذاتی زندگی رهبانی است. راهبان بودایی اکثر اوقات خویش را در معابد با ذکر اوراد و ادعیه و انجام مراسم عبادی می‌گذرانند.

 

شریعت ابراهیم

 

خداوند در قرآن به پیامبر خود ابراهیم و پسرش اسماعیل دستور می‌دهد که خانه‌ی مرا پاک کنید برای طواف‌ کنندگان، معتکفان و نمازگزاران. با توجه به این ایه نتیجه می‌گیریم اعتکاف علمی بوده که در شریعت ابراهیم جزو مناسک و عبادات الهی محسوب می‌شده و مورد رضایت خداوند بوده است اما چگونگی مناسک آن مشخص نیست.

اجداد پیامبر اسلام (صلّی الله علیه و آله و سلّم) نیز که از پیروان دین ابراهیم به شمار می‌رفتند هر ساله مدتی را به اعتکاف در غارها و بیابان‌ها می‌پرداختند. پیامبر (صلّی الله علیه و آله و سلّم) نیز قبل از مبعوث شدن بر دین اجدادش بود و روزهایی از سال را در غار حرا به عبادت تامل و تفکر در عالم هستی می‌پرداخت. حضرت موسی (علیه السّلام) با آن که مسئولیت سنگین رهبری و هدایت امت یهود را به دوش داشت، برای مدت زمانی آنان را ترک کرد و برای خلوت‌گزینی با محبوب خویش به خلوتگاه خود در کوه طور شتافت. وی در پاسخ به پریش خداوند که فرمود: چرا قوم خود را رها نمودی و با عجله به سوی ما شتافتی؟ عرض کرد: پروردگارا! به سوی تو آمد تا از من راضی شوی. بیت‌المقدس از مکان‌هایی بود که همواره تعداد زیادی برای اعتکاف در آن گرد می‌آمدند و عده‌ای هم به سرپرستی و خدمت معتکفین مشغول می‌شدند که بزرگ این گروه زکریا بود و از جمله کسانی که در امر اعتکاف سرپرستی می‌کرد، حضرت مریم (س) بود.

 

شریعت مسیح

 

رهبانیت به معنای خلوت‌نشینی، گوشه‌گزینی، پرهیز از دنیا و پرداختن به عبادت یکی از رایج‌ترین آداب و مناسک آیین مسیحیت به شمار می‌رود که در ظاهر شباهت زیاد با اعتکاف دارد. قرآن کریم به وجود این عمل مسیحیان اشاره کرده و به طور ضمنی آن را تایید می‌کند: در قلب‌های کسانی که از مسیح پیروی می‌کنند رحمت و رهبانیت قرار دادیم. عملی که خود بدان دست زدند و ما آن را بر آنان واجب ننمودیم.

با توجه به معنای این ایه معلوم می‌شود که رهبانیت عبادتی است که پایه‌گذاری و جعل آن از سوی مسیحیان بوده و برای قرب بیشتر به خداوند بدان عمل می‌کردند. حال آن که اعتکاف یک عبادت شرعی در ادیان سابق بوده و با رهبانیت تفاوت دارد.

 

اعتکاف در اسلام

 

از زمان شکل‌گیری جامعه‌ی اسلامی و برپایی احکام الهی سنت اعتکاف همواره مورد توجه مسلمین قرار داشته و مسجدالحرام و مسجدالنبی از مهم‌ترین مکان‌های اعتکاف بوده و هست و همه ساله خیل عظیمی از مسلمین سراسر دنیا به این دو شهر مقدس آمده و خود را در دنیای بی‌کران رحمت الهی غوطه‌ور می‌کنند و از قصر آن مرواریدهای زیبای معرفت و رحمت استخراج می‌کنند.

دعای یامن ارجو ...

تأملی در دعای ماه رجب

شخصی به نام سجاد، خدمت پیشوای ششم، حضرت امام صادق علیه السلام رسید و عرض کرد: برای ماه رجب به من دعایی یاد بدهید که خداوند متعال مرا به آن نفع ببخشد. امام صادق علیه السلام فرمودند: این دعا را هر روز از ماه رجب بعد از نمازهای یومیه بخوان:

" یا من ارجوه لکل خیر. و آمن سخطه عند کل شر. یا من یعطی الکثیر بالقلیل، یا من یعطی من سئله. یا من یعطی من لم یسئله و من لم یعرفه تحننا منه و رحمه. اعطنی بمسئلتی ایاک جمیع خیرالدنیا و جمیع خیرالاخره واصرف عنی بمسئلتی ایاک جمیع شرالدنیا و شرالاخرة. فانه غیر منقوص ما اعطیت. و زدنی من فضلک یا کریم، یا ذالجلال و الاکرام یا ذالنعماء والجود یا ذا المن و الطول، حرم شیبتی علی النار." 

شرح دعا

* یا من ارجوه لکل خیر: ای کسی که در هر امر خیری به تو امید دارم.

انسان موجودی است که با امید و انگیزه و هدف زنده است و انسان آگاه سعی می کند امور خود را به خدا متصل نماید. بالاخص آن که امور آدمی؛ خیرات و خوبی ها هم باشند. مانند این که اگر چیز خیری در دنیا نصیب ما می شود، آن را از خدا بدانیم و بگوییم (هذا من فضل ربی) و اگر مصیبت و گرفتاری هم پیش می آید، صبر و مقاومت داشته و از خدا طلب یاری و رفع مشکل نماییم " الذین اذا اصابتهم مصیبة قالوا انا لله و انا الیه راجعون." ( بقره/ 156)

اگر دقت کنیم می بینیم که بسیاری از آیات قرآن کریم نیز محتوای امید دهنده، انگیزشی و تشویق کننده دارند. به طور نمونه در آیات گوناگون در قبال انجام عمل نیک و پرهیز از گناهان، بهشت و نعمت های جاوید و فرح بخش به ما عطا می کنند (ان الذین آمنوا و عملواالصالحات … اولئک لهم جنات عدن تجری من تحتهم الانهار … (کهف / 30- 31)

بنابراین گره زدن تمامی امور خیر و نیک  به لطف و مشیت خداوند (توکل) و درخواست مساعدت و کمک از او، ویژگی بزرگی است که بزرگان به آن توجه و عنایت دارند.

در دعا آمده ( لکل خیر) و نگفته یک خیر یا دو خیرات بلکه تمام امور خیر، و این مطلب قابل تأملی است. در واقع دل سپرده کسی است که نگذارد نقطه اتصال به منبع فیض  دچار انفصال شود.

به عبارت دیگر دل سپرده به درگاه ذات اقدس الهی همواره اینگونه بر لب دارد که:

"حیاتی و مماتی لله رب العالمین؛ تمامی زندگی و مرگ من برای خدای هر دو جهان است."

این بخش از کلام، مطلب بسیار آموزنده ای از کلام گهربار امام علی علیه السلام را به خاطر می آورد که :

 

خوشا به حال مؤمنی که زندگی اش (برای یافتن بعضی از صفات نیک) مانند زندگی (معنی دار) سگ باشد، چون در این حیوان 10 خصلت نیکو وجود دارد:

 

1- سگ در میان مردم قدر و قیمتی ندارد و این حال مسکینان است.

 

2- سگ، مال و ثروت و ملکی ندارد، و این صفت مجردان است.

 

3- سگ، خانه و لانه معینی ندارد و هر کجا که برود، رفته است و این حال متوکلان است.

 

4- سگ اغلب اوقات گرسنه است و این عادت صالحان است.

 

5- سگ اگر از صاحب خود تازیانه بخورد باز هم در خانه او را رها نمی کند و این عادت مریدان است.

 

6- سگ، درشب تنها مدت کمی می خوابد و این حال دوستداران خداست.

 

7- سگ، با آن که رانده می شود و ستم می کشد ولی وقتی او را صدا می زنند بدون دلگیری باز می گردد و این نشانه فروتنان است.

 

8- سگ، از خوراکی که صاحبش به او می دهد، راضی است و این حال قانعان است.

 

9- سگ بیشتر اوقات ساکت و خاموش است، و این علامت خائفان است.

 

10- سگ، وقتی می میرد، از خود میراثی به جای نمی گذارد و این حال زاهدان است. (1)

بنابراین، ما تلاش می کنیم، برنامه ریزی می کنیم، برای خود هدف و آینده ای را ترسیم می نماییم و سعی می کنیم از فرصت ها استفاده کنیم و در طریق خداوند قدم برداریم و… و در نهایت همه اینها را متصل می کنیم و به خداوند واگذار می کنیم " و افوض امری الی الله ان الله بصیر بالعباد." ( مؤمن / 44)

خودسازی در ماه رجب

خودسازی در رحم زمانی ماه رجب، ۱۹ سال انسان را جلو می اندازد.

ماه رجب یکی از رحم های زمانی قدرتمندی است که می توان خود را به سرعت برای حیات ابدی آماده کرد. این رحم زمانی، بسیار سازنده است که اگر کسی توانست این ماه را خوب بگذراند، او را ده سال جلو می اندازد.

ماه رجب ماه استغفار و تخلیه است. ماه پاک شدن است تا آماده شویم که با دست خالی وارد مهمانی ماه مبارک رمضان نشویم.

خداوند آنقدر بنده اش را دوست دارد که ماه رجب برای او گذاشته است که روزه در سه روز (13، 14 و 15) معادل ۹۰۰ سال عبادت است. ۹۰۰ سال عبادت یعنی ۹ برابر عمر طبیعی. پس کسی که در طول ۶۰ سال عمرش گناه کرده باشد، اگر یک ماه رجب را خوب درک کند، همه گناهان گذشته­اش جبران می شود.

خداوند آنقدر مهربان و مشتاق  است که با هر بهانه ­ای گناهان را می ریزد.

آغوش خدا به روی همه ما باز است تا از ماه رجب استفاده کنیم. چون رجب ماه آشتی با خداست. پس دل بدهیم و کاری کنیم که این دل با خدا شاد و آرام شود و انس بگیرد.

خدا امام خمینی (ره) را رحمت کند. ماه رجب که می شد نصف برنامه ­هایش را تعطیل می کرد. ماه شعبان که می شد ۷۵ درصد کارهایش تعطیل بود. در ماه رمضان کاملا کارهایشان را تعطیل می کردند. فقط درصد کوچکی نگه می داشت برای امور بسیار ضروری.

چگونه ما می خواهیم آدم شویم درحالی که اصلاً سرمایه ­گذاری خصوصی نداریم؟ خلوت نمی خواهیم داشته باشیم؟ اگر آدم خلوتی با خود نداشته باشد، تمرینی نداشته باشد، اصلاً به درد کارهای بزرگ نمی خورد.

بنابراین، اگر کسی عُرضه داشته باشد که از این رحم زمانی برای شدن های بزرگ، خوب استفاده کند، مثل جنینی می ماند که درست در رحم مادر قرار گرفته و سالم به دنیا می آید. نه مثل بعضی از جنین ها که درست در رحم قرار نمی گیرند و درست رشد نمی کنند و در نتیجه فلج، کر، کور یا بی­دست و پا به دنیا می آیند.
انسان هم اگر در رحم های زمانی مثل ماه رجب و شعبان و رمضان به ویژه شب قدر، به قوانین و لوازم رشد اهمیت بدهد و احترام بگذارد، بهره کافی از آنها خواهد برد.

 

این الرجبیون

مخاطب ندای«این الرجبیون» چه کسانی هستند؟

امام صادق (علیه السلام) در مورد کرامت و فضیلت این ماه می‌فرماید: آن گاه که قیامت بر پا شود، منادی الهی فریاد می‌زند أین الرجبیون؟

به چه کسانی خطاب «این الرجبیون» می شود؟ به کسانی که ماه رجب را محترم شمرده و اعمالی از آن ماه را انجام می دهند و با خدا عشق بازی کنند. «این الرجبیون»  به کسانی خطاب می شود که در ماه رجب با سرعت  بسیار زیاد بالا می روند.

انسان در ماه رجب از نظر معنویت  خیلی قدرتمند می شود. اگر کسی توانست از ماه رجب چنین استفاده های بکند، برای یک رحم قدرتمند به نام ماه شعبان آمادگی پیدا می کند. زیرا در ماه شعبان سرعت سیر الی الله انسان زیادتر می شود تا آمادگی پیدا کند برای ورود به ماه رمضان. اما کسانی که در ماه های رجب و شعبان کندی حرکت دارند، به ماه رمضان که می رسند، نمی توانند رشد معنوی سریعی داشته باشند .

پس باید خیلی چیزها را در ماه رجب و شعبان شروع کنید تا بتوانید وارد ضیافت شوید. ضیافت یعنی با خودت کار دارند. اسبت، قاطرت، شترت، الاغت و نوکرت که مرکب تو است را نباید به ضیافت ببری. چون تو را دعوت می کنند. تو یعنی فوق عقل. آن که از جنس خداست. آن باید به خدای خودش برسد.

 

 

رجب ماه آمادگی برای ماه های شعبان ورمضان

ماه «رجب»، یک رحم زمانی برای رشد و کسب آمادگی برای ماه های شعبان و رمضان

نفس انسان در زمان های مختلف، حالت ­های متغیری دارد و زمان­ ها هم از نظر قدرت و کیفیت یکسان نیستند.

هر چند که زمان ­ها از نظر ساختار ریاضی با هم برابر هستند؛ یعنی ثانیه­ و مقدارشان همیشه یکی است، امّا کیفیت تاثیرگذاری آن­ها در نفس انسان متفاوت است.

 اگر انسان بخواهد گذشته 20 ساله یا 40ساله را جبران کند، باید تا وقتی که زنده است، زیاد تلاش کند. یعنی مسیری را که به بی راه و عقب رفته را باید برگردد. این حداقل از سه طریق امکان پذیر است: استفاده از رحم­ های زمانی، رحم­ های مکانی و رحمی که استاد یا امام برای رشد انسان فراهم می کند.

همان گونه که خصوصیت رحم این است که یک موجود بالقوه را در اوج ضعف تحویل می‌گیرد و در یک مدت کوتاه او را کامل می­ سازد و آن را متولد می­ کند. رحم زمانی نیز دارای چنین قدرتی است. قدرت و توانایی رحم این است که می­‌تواند یک نطفه را تبدیل به یک انسان کامل کند. اما وقتی که نوزاد به دنیا ­آمد، دیگر دنیا نمی‌­تواند حتی به اندازه یک بند انگشت هم جبران ما فات کند. این قدرت رحم است.

رابطه دنیا با آخرت، مثل رابطه رحم مادر با دنیاست. یعنی ما که اکنون در دنیا و در رحم دوم  قرار داریم، باید برای شرایط زیستی بی‌نهایت زیباتر، کامل­تر و بزرگ­تر از دنیا خودمان را رشد دهیم و آماده کنیم. هرچقدر دنیا نسبت به رحم مادر، کامل ­تر، پیشرفته ­تر و بزرگ­تر است، عالم برزخ نیز که ما با وفات، به آن منتقل می­ شویم، از دنیا زیباتر، کامل­تر و پیشرفته تر است. در آنجا غم و غصه و اضطراب و ناراحتی و نگرانی وجود ندارد. امّا برای ورود به چنین عالمی که آنقدر بزرگ­تر از رحم دنیاست، باید آماده شویم.

نفس انسان حالت های اقبال و ادبار دارد. یعنی گاه رو می کند و استقبال می کند، و گاه پشت می کند و بر می گردد. نفس انسان در ماه رجب حالت استقبال، اقبال و پذیرش دارد. یعنی درماه رجب، برای تحول ­پذیری انسان ­ها، نفس از یک آمادگی و نشاط بیشتری برخوردار است. از این رو، افاضاتی که از عالم غیب می­ شود نیز، خیلی بیشتر از سایر زمان هاست. برای همین است که به ماه رجب می گویند ماه «اصب»، به معنی ریزش. یعنی ماه ریزش رحمت خدا.

دراین ماه، رحمت، مغفرت و برکات خداوند بر نفوس انسان‌ها سرریز می­‌شود و انسان در زیر باران وسیع رحمت الهی قرار می‌گیرد. مهمترین چیزی که خداوند در ماه رجب به او می دهد، «مغفرت» است. برای همین پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمود: «ماه رجب، ماه استغفار امت من است»، یعنی ماهی است که شما می توانید به مغفرت الهی برسید.

مغفرت یعنی نه تنها خداوند گناهانتان را شستشو می دهد، بلکه به روی شما هم می خندد. به خاطر روی آوردن انسان به خدا، همه گناهانش بخشیده می­‌شود. دیگر از جانب خدا برای گذشته انسان اخم و سرزنشی در کار نیست.

ماه رجب، ماه «آشتی کنان» است، یعنی رحم زمانی است که ما را برای ورود به یک رحم قدرتمندتر به نام ماه شعبان آماده می کند و ماه شعبان هم ما را برای ضیافت الهی و ماه مبارک رمضان آماده می­‌کند.

درک شب قدر و جذب آن «هزار ماه فضیلت»، منوط به این است که انسان از قبل آمادگی­‌های لازم و ظرفیت‌­های لازم را برای وارد شدن آن هزار ماه به قلبش آماده کرده باشد. در غیر این صورت، آن قلبی که مشغله دارد و نمی تواند برای خدا وقت بگذارد، قلبی که تنگ مریض و سخت و کوچک است. از ریزش رحمت های الهی، چیزی به دست نخواهد آورد.

ماه رجب، فرصتی برای «اتّساع قلب» است. برای وسعت نفس است. پس اول انسان باید زباله ها، کثافات و آلودگی­‌ها را از قلب بیرون بریزد. پزشکان وقتی می­‌خواهند بدنی را تقویت یا درمان کنند، اگر عفونت داشته باشد، ابتدا عفونت ها را برطرف می کنند. ما هم اول باید ناخالصی‌­ها، آلودگی‌­ها، آرزوهای کاذب، افکار شیطانی، توهّمات و تخیّلات از وجود خود بیرون بریزیم تا آن افاضات نورانی را دریافت کنیم. برای همین است که در این ماه استغفار و توبه بسیار مورد تاکید قرار گرفته است. اینها به منزله ی پاکسازی نفس از آلودگی هاست. موفقیت در ماه رجب، مقدمه ای است برای ورود به ماه های شعبان و رمضان.

 

دعای درشب لیله الرغائب

در شب لیله الرغائب چه دعائی کنیم؟

کارشناس دین، استاد محمد شجاعی، لیلة الرغائب را شب بخشش­های فراوان و فرصت ممتازی برای خواستن دعا و آرزوها خواندند.

ماه رجب یکی از ماه های بسیار بزرگی است که آمادگی کامل برای ورود به شعبان را در انسان ایجاد می کند. و از جمله شب انحصاری ماه رجب، لیلة الرغائب است. یعنی شب رغبت و آرزوها. بنابراین دعاهایی که در ماه رجب قرار داده شده فرصتی است که از خداوند بخواهیم با اهل بیت محشور شویم و با آنها وارد بهشت شویم.

به طور کلی سه ماه رجب، شعبان و رمضان فصل ارتباط بندگان با خداوند است. ظرفیتی در این ایام برای مومنان پیدا می شود که به نوعی به خدای تعالی نزدیک شوند. به نظر می رسد اگر کسی بخواهد برای خودش رغبتی ایجاد کند آرزوهایش را تنظیم و هدف گذاری کند که اگر  این امر صورت نگیرد فرد نمی­تواند استفاده درستی از ماه شعبان و رمضان ببرید.  حتی اگر ماه رمضان را هم درک کند هیچ رغبتی نخواهد داشت.

از نظر قرآن آدم ها با رغائب و آرزوهایشان پیش خدا قیمت دارند. در سوره مبارکه توبه آیه 24 آمده است: «اگر پدر مادرتان،پسرها و دخترانتان، خواهر و برادرانتان، همسرانتان، قوم و قبیله­تان، اموالتان شغل و تجارتتان و خانه­هایی که خوشتان آمده که اگر آنها عزیزتر و لذیذتر از الله اهل بیت و جهاد در نزد شما هستند شما فاسقید». یعنی رغبتهایتان خیلی ضعیف است.

 آدم طبیعی کسی است که عاشق بینهایت و اهل بیت باشد، با اهل بیت زندگی کند و عاشق جهاد باشد. حاضر باشد در آن همه چیزش را فدای اسلام کند.

بنابراین در شب لیله الرغائب فقط آرزوهای دنیائی را نخواهیم هر چند لازم است انسان برای همه مسائلش دعا کند. اما بهترین دعائی که در شب لیلۀ  الرغائب باید از خداوند بخواهیم، فرج امام زمان (علیه السلام) است.

به خدا چنین عرضه کنیم:

خدایا دل من دست تو است، مبدأ میل و دل ما را تو عوض کن.

میل های انسانیمان را فعال کن و فرج امام زمان (علیه السلام) را نزدیک گردان.

 

شب لیله الرغائب

بزرگترین آرزو در لیله الرغائب

شب جمعه ی این هفته «لیلةالرغائب» است. یعنی شب رغبت ها. باید بدانیم که چه آرزوهایی خوب است  که در شب رغبت ها و آرزوهای ماه رجب و در کل زندگیمان داشته باشیم. گاهی انسان عمرش را برای آرزوهایی می‌گذارد، اما بعد از مدتی متوجه می‌شود که این آرزوها ارزش بسیار کمی داشتند و تمام تلاشی که برای به دست آوردن آن‌ها کرده، به اندازه یک دقیقه از عمر یک ولی خدا قیمت نداشته است. اولیای الهی می‌گویند: خدایا از بزرگ‌ترین آرزوهای ما در ماه رجب این است که به ما صدق عنایت کنی. تنبلی و بی‌حوصلگی را از ما دورکنی. زیرا به فرمایش امام صادق (علیه السلام)  کلید همه بدی‌ها تنبلی و بی‌حوصلگی است.

کسی که خودش را ‌نشناسد، عمر خودش را در آرزوهای بچه‌گانه تلف می کند و در مورد آخرت و ابدیت خودش بی توجهی می کند. پس هرقدر خودمان را بیشتر بشناسیم، آرزوهایمان شادی‌آورتر و آرام‌تر خواهد بود. گاهی انسان انتخاب‌ها و آرزوهایی دارد که موجب غصه و فشار دنیا و آخرتش می‌شود. این ناشی از خودنشناسی است. رزمندگان ما در دوران جنگ، کم‌ترین استراحت و بیشترین شادی را داشتند. نوع آرزوهای آن‌ها شادی بخش بوده است.

پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: من از امت خودم بر دو چیز می‌ترسم؛ آرزوهای طولانی و آرزوهای مستمر بی‌ارزش که باعث می‌شود انسان هیچ ‌وقت از خداوند تبارک و تعالی لذت نبرد. کسی که در آرزوهای بی ارزش عمر تلف می کند وقتی او را به مناجات و خلوت و ملاقات با امام زمان (علیه السلام) دعوت می‌کنی، می‌گوید من الان وقت ندارم، مشغله دارم. دغدغه مسائل معنوی را ندارد. ممکن است زیارت عاشورا بخواند، اما راست نمی‌گوید. چون آن‌قدر مشغله برای خودش درست کرده و آرزوهای پوچ دارد که نمی‌تواند محتوای پیام‌های این زیارت  را درک کند.

برای دستیابی به آرزوهای بزرگ باید سخت کوش باشیم. در دعاهای هر روز ماه رجب، هم بهترین آرزوها به ما آموزش داده شده و هم تلاش برای رسیدن به آن آرزوها مورد تاکید قرار گرفته است. دراین دعاها می خوانیم: «اللهم فاهدنی هدی المهتدین= خدایا مرا به هدایت هدایت یافتگان هدایت کن»هدایت یافتگان یعنی انبیاء، صدیقین، شهداء و صالحین. «وارزقنی اجتهاد المجتهدین= و کوشش و اجتهاد مجتهدان را روزیم فرما». این یعنی اگر از اول ماه رجب اهل اجتهاد نباشید و انرژیتان کم باشد، هم دنیا و هم آخرتتان خراب می‌شود. امام رضا (علیه السلام) فرمودند: کسی که از خدا موفقیت می‌خواهد اما اجتهاد ندارد و سخت‌کوش نیست، خودش را مسخره کرده است. امیرالمؤمنین (علیه السلام) نیز فرمودند: خداوند خیلی دوست دارد که بنده‌اش خودش را در راه خدا خسته کند. امام سجاد (علیه السلام) نیز فرمودند: این خستگی مرا محبوب خدا می‌کند.

قیمت هر انسانی به آرزوها، دغدغه ها و آرمان هایش است. پس ببین که در طول شبانه روز، دلت هوای چه چیزهایی را می کند. آیا هوس زیارت امامزادگان، ائمه معصومین (علیهم السلام)، شهدا، مسجد، سجاده، ذکر و دعا دارد یا خیر! چون این همه تعیین کننده سرنوشت دل انسان است.

توصیه برای درک ماه رجب

ماه رجب؛ موسم عبادت

خدای تعالی در آسمان هفتم فرشته‌ای قرار داده که به آن «داعی» گویند. چون ماه رجب در آید، این فرشته در هر شب آن تا بامداد بانگ بر زند که خوشا به حال یادکنند‌گان خدا!

ماه رجب، ماه امیرالمؤمنین علیه السلام می‌باشد. چون این ماه از ماه های حرام است، توجه داشته باشید که به قدر و ارزش این ماه، عقل احاطه نمی‌یابد. در ادامه توصیه هایی برای درک و استفاده بهتر از این ماه خواهد آمد:

1. در اوقات دعاها، زیاد به یاد دو ماه آینده باشید، تا استعداد ورود به آن را بیابید.

2. این ماه موسم عبادت است.

3. حدیث فرشته داعی را در نظر داشته باشید که آن این است:

از پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله گزارش شده: خدای تعالی در آسمان هفتم فرشته‌ای قرار داده که به آن داعی [دعوت کننده] گویند. چون ماه رجب در آید، این فرشته در هر شب آن تا بامداد بانگ بر زند که خوشا به حال یادکنند‌گان خدا! خوشا به حال فرمان‌برداران از خدا، خدای تعالی می‌فرماید: من همنشین کسی هستم که با من همنشینی کند و فرمانبر کسی باشم که فرمان من برده و آمرزنده کسی باشم که از من طلب آمرزش کند. ماه، ماه من است و بنده، بنده من و رحمت، رحمت من است، هر کسی که در این ماه مرا بخواند او را پاسخ می دهم و هر کسی از من چیزی طلب کند به او می‌بخشم و هر کس از من راه بجوید او را رهنمون می شوم. من این ماه را رشته ای بین خود و بندگانم قرار داده‌ام و هر کسی به آن بپیوندد به من برسد.[1]

4. روزه این ماه در روایات وارد شده است.

5. اگر عذری برای روزه گرفتن دارید، عوض هر روز گرده نانی را تصدق دهید.

6. در روزه داری همه اعضاء و جوارح و قلب را نیز روزه بدارید.

7. هر روز ماه، این تسبیح را 100 مرتبه بگویید: «سُبحانَ الاله الجَمیل، سُبحانَ مَن لا یَنبَغی التَّسبیحُ الّالَهُ، سُبحانَ الاَعزِّ الاَکرَم، سُبحانَ مَن لَبِسَ العِزّ وَ هُوَ لَهُ اَهلٌ».

8. نماز سلمان: 30 رکعت نماز؛ در هر رکعت حمد + 3 مرتبه قل هو الله احد + 3 مرتبه قل یا ایها الکافرون بخوانید.

9. هزار مرتبه بگویید: «اَستَغفِرُالله ذَالجَلالِ وَ الاِکرامِ مِن جَمیعِ الذُّنوبِ وَ الآثامِ». 

10. هزار مرتبه «قل هو الله احد» بخوانید. 

11. هزار مرتبه «لا اله الا الله» بگویید.

12. صد مرتبه بگویید: «اَستَغفِرُاللهَ الّذی لا اِلهَ اِلا هُوَ، وَحدَهُ لا شَریکَ لَهُ وَ اَتوبُ اِلَیهِ»، پس از آن صدقه دهید.

13. ذکر سجده خود را در این ماه، «عَظُمَ الذَّنبُ مِن عَبدِکَ، فَلیَحسُنِ العَفوُ مِن عِندِکَ» قرار دهید.

14. بعد از نماز صبح و شب، دعای «یا مَن اَرجوهُ ...» بخواند و نیز «یا مَن عَلَیکَ حَوائِجُ السّائِلینِ ...» و توقیع شریف «اَللّهُمّ اِنّی اَسئَلُکَ بِمَعانی جَمیعِ ما یَدعُوکَ ...» و «اَللّهُمَّ یا ذ‌المِنَنِ السّابِغَةِ ...» را بخوانید.

15. دعای «اَللّهُمَّ اِنّی اَسئَلُکَ بِالمَولودَینِ فی رَجَب…» را بخوانید.

16. هر شب نمازی دارد که به قدر نشاط بجای آورید.
مرتضی آقاتهرانی

التماس دعا...

 

عید

عید یعنی بازگشتِ به حقیقت و اصلِ خودت

«عید» از ریشه «عود» می آید. یعنی «بازگشتِ» به حقیقت و اصل و ریشه ی خودت. یعنی ما بر می گردیم به بهار و عید می گیریم، زیرا بهار باز گشته و ما به فصل بهار و تازگی و طراوت برگشته ایم..

«عید سعید نوروز» عید مبارکی است. اسلام هم به دلیل وجودِ خصوصیت های زیبایی که در این عید هست، آن را پذیرفته و تأیید و تبلیغش کرده است و  مردم را به برگزاری این عید تشویق کرده است.  به خاطراین که قبل از آمدن این عید، نظافت و پاکی و شستشو و اصلاح وجود دارد.

در این عید، نو شدن، صله ارحام، پیوند، مهمانی، ارتباطات،‌ آشتی و کنار گذاشتن کینه ها وجود دارد و شیطان به شدت از این مسئله در رنج و عذاب است.

عید نوروز فواید فوق العاده زیادی دارد. بگذریم از خرافاتی مثل چهارشنبه سوری.  عید نوروز یک عید دوست داشتنی است و برای ما صرفا عید ملی نیست؛ بلکه  عید مذهبی و معنوی هم است.

چون معصوم (علیه السلام) روی آن تأکید کرده و محتوایش هم محتوایی است که عقل و شعور و دین و فطرت ما تأییدش می کنند. مثل صله ارحام و حذف کینه ها و دوستی و مسافرت، که اینها همه عبادتند. بعضی ها عبادت های واجبند و بعضی ها عبادت های مستحب هستند. مثلا مسافرت که یک عبادت مستحب است؛ یا نظافت که امر واجبی است. اینها خیلی ارزش دارند.  

معصوم (علیه السلام) فرمود: «لیس العید من لبس الجدید انما العید لمن امن الوعید= عید برای آن نیست که لباس نو بپوشید. عید برای کسی است که خاطرش جمع باشد، کارهایی که کرده است، در روز قیامت می‌تواند جوابشان را بدهد». اگر کسی گناه نکرد، این عید دارد.

علی (علیه السلام) فرمودند: «کُلُّ یَومٍ لا یُعصَی اللَّهُ فیهِ فَهُوَ عِیدٌ = هر روزی که در آن خداوند نافرمانی نشود، عید است»(نهج البلاغه ، حکمت ۴۲۸).

بهار فقط رویش جسمی نیست، بلکه رویش روحی هم است، آمادگی نفس برای رشد است. تازگی و اصلاحِ کدورت ها و آفت ها و معصیت ها و زخم هایی  است که در گذشته انسان دیده و برای همین هم این دعا در آن وارد شده است:

«یا مقلب القلوب والابصار؛ یا مدبر اللیل و النهار؛ یا محول الحول والاحوال؛ حول حالنا الی احسن الحال». مستحب است که در هنگام تحویل سال، 365 مرتبه این دعا را بخوانیم تا در تمام روزهای سال  حال خوب و خوشی داشته باشیم.