«مقام محمود» چیست؟
«مقام محمود» یعنی مقامی که پسندیده ی خداست. پسندیدگی مقام، با کسب «دارایی» صورت می گیرد، نه فقط «دانایی». یعنی شخص باید به یک دارایی و قابلیتی برسد تا مورد حمد و ستایش قرار گیرد و مقامش پسندیده شود.
حالا باید ببینیم که جمله هایی مثل «أن یجعَلَنی مَعکُم فی الدنیا و الاخرة= از خدا می خواهم که مرا در دنیا و آخرت با شما قرار دهد» یا «أن یُبَلِغنی المقام المحمود= مرا به مقام محمود برساند»، چقدر جزء هوس ها و آرزوهای ما است و چقدر برای دستیابی به آن مقام وقت می گذاریم. ما برای کار ها و مقامات دنیایی خیلی وقت می گذاریم؛ ولی باید ببینیم که چقدر از 24 ساعت های عمرمان را صرف رسیدن به مقامات ابدی می کنیم؟
در چند بخش از زیارت عاشورا، مقام هایی معرفی شده و به ما آموزش داده شده که بطور فردی از خدای متعال درخواست کنیم تا به برکت امام حسین (علیه السلام) ما را به آن مقامها برساند. یکی از آن مقامها «مقام محمود» است که از بخش های مهم زیارت عاشورا می باشد. خلاصه ای از این بحث استاد شجاعی را که از صوت و سخنرانی ایشان استخراج شده است را تقدیم خوانندگان گرامی می کنیم.
اگر بدانیم«مقام محمود» چیست،مهمترین دغدغه زندگی ما رسیدن به آن می شود
در زیارت عاشورا می خوانیم: «وَأسئلُهُ أن یُبلغنی المَقامَ المحمود لَکُم عندالله= از خدا می خواهم که مرا به مقام محمودی که شما در نزد خدا دارید برساند». اگر بدانیم «مقام محمود» چیست، مهمترین دغدغه ی زندگی ما این می شود که به چنین مقامی دست یابیم.
استاد می گوید: ابتدا به معنی و شرط رسیدن به آن «مقام» می پردازیم و این که آیا ما می توانیم به آن مقام برسیم یا نه و سپس به مسئله ی «محمود» بودن این مقام و این که مقام اهل بیت (علیهم السلام) چیست می پردازیم.
اهل تدبر و تعمق بودن، از شرایط درک مقام محمود است
وقتی ما طالب مقام محمود هستیم، باید بدانیم این مقام چیست؟ باید بدانیم که این مقام پسندیده چه مقامی است که معصومین دارند. برای فهم مقام محمود، باید اهل «تدبر و تعمق» باشیم،
امیرالمؤمنین (علیه السلام) می فرماید: «لا خَیرَ فی قرائت لا تدبُّرَ فیها= در خواندنی که معرفت نیست، خیری وجود ندارد». در خواندنی که تدبّر و تفقه نیست، فهم عمیق نیست، خیری هم وجود ندارد. ما اگر زیارت عاشورا را بدون فهم عمیق بخوانیم، 50 سال هم بخوانیم فایده ای ندارد. پس باید بفهمیم که چه می گوییم. در نماز و قرآن و ادعیه و ذکرها باید بفهمیم چه می گوییم و چه چیز را می خواهیم. یعنی تا نفهمیم چه می خواهیم و چه می گوییم، کارمان بی اثر و بی فایده بوده و آثارش خیلی ضعیف یا بی اثر است.
و سخن آخر اینکه:
مقام محمود مقامی متناسب با شخصیت و هدف خلقت ماست. «مقام» جایگاهی است که انسان در هدف خلقت، احراز می کند و قدمی است که برای رسیدن به هدف خلقتش بر می دارد.
مقام با توجه به هدف یک شخص مشخص می شود، یعنی اول هدف نهایی از خلقت یک موجود در نظر گرفته می شود، بعد هر قدر که این موجود به آن هدف نزدیک شود، می گویند، دارای مقام است، یعنی مقام با ساختار شخصیتی، حقیقت و خوشبختی شخص به معنای حقیقی باید سازگار باشد.
هدف از خلقت انسان این است که انسان مثل خدا شود و اسماء و صفات حق تعالی در انسان تجلی پیدا کند.