12خصلت سفره غذا درگفتار امام حسن مجتبی علیه السلام
امام حسن مجتبی علیه‌السلام ، 12خصلت برای سفره غذا ذکر کردند:
الإمامُ الحسنُ
علیه السلام :فِی المَائدةِ اثْنَتَا عَشرَةَ خَصْلَةً یَجِبُ عَلى کُلِّ مُسْلِمٍ
أنْ یَعْرِفَهَا : أرْبَعٌ مِنْها فَرْضٌ ، وَ أرْبَعٌ سُنَّةٌ، و أرْبَعٌ تأدِیبٌ.
فَأمَّا الفَرْضُ : فَالمَعْرِفَةُ ، وَ
الرِّضَا ، وَ التَّسْمِیَةُ ، وَ الشُّکْرُ .
وَ أمَّا السُّنَّةُ : فَالوُضُوءُ قَبْلَ
الطَّعَامِ ، و الجُلُوسُ عَلَى الجَانِبِ الأیْسَرِ ، و الأکْلُ بِثَلاثِ
أصَابِعَ ، وَ لَعْقُ الأصَابِعِ.
وَ أمّا التَّأدِیبُ : فَالأکْلُ مِمَّا
یَلِیکَ ، وَ تَصْغِیرُ اللُّقْمَةِ ، وَ تَجْوِیدُ المَضْغِ ، وَ قِلّةُ النّظَرِ
فِی وُجُوهِ النّاسِ .
(میزان الحکمه ج1، ص124)
ترجمه حدیث : امام حسن علیه السلام :سفره دوازده رسم دارد که هر مسلمانى باید آنها را بداند: چهار تاى آنها لازم ، چهار تا خوب و چهار تا ادب است. آن چهار تا که لازمند : معرفت، خشنودى، نام خدا بر زبان آوردن و شکرگزارى است. آن چهار که خوب است: دست شستن پیش از غذا خوردن، نشستن بر طرف چپ، خوردن با سه انگشت [ و نه دو انگشت] و لیسیدن انگشتهاست. اما آن چهار که از باب رعایت ادب است : خوردن از [غذاى ]جلوى خود، کوچک گرفتن لقمه، خوب جویدن غذا و کمتر نگریستن به صورت دیگران.
شرح حدیث:معرفت اینکه ما بدانیم این غذایی که داریم می‌خوریم از جانب خداوند تبارک وتعالی است، نه این، بلکه همه چیز. یعنی کمال انسان به این است که متوجه باشد که هرچه که نصیبش می‌شود از طرف خداوند است "لامؤثر الوجود الا الله"، "ولاحول و لاقوّة الا بالله"، "الحمدلله"، یعنی خودش را نبیند.
"التَّسْمِیَةُ" یعنی به یاد خدا باشد، سر سفره خداوند هستند و به نام خداوند شروع می‌کنم و می‌خورم، در روایت داریم کسی که "بسم‌الله‌الرّحمن‌الرّحیم" نمی‌گوید تا آن موقعی که دارد غذا می‌خورد از سوی ملائکه مورد لعنت قرار می‌گیرد، یادش باشد که حضرت این را فرض گرفته که هر کس می خواهد غذا بخورد نام خدا را به زبان بیاورد و غذا خوردن را به نام خداوند شروع کند این به نام خدا خیلی اثرات دارد وقتی شخص به نام خدا می خورد، غذا خوردنش جهت‌دار است یعنی غذا نمی خورد، برای اینکه لذتی برده باشد. غذایی نمی خورد برای اینکه کیفی کرده باشد. اهمیتی که به اسم خدا می‌دهیم در ادامه غذا هم به ما کمک خواهد کرد که مبغوض خداوند نشویم.
اسماعیل