شاه کلید خوشبختی ازمنظر آیت الله نخودکی

 

 

 نماز اول وقت «شاه کلید» است.

مرحوم شیخ بر خواندن نمازهای روزانه در اول وقت تأکید بسیار داشت و این نخستین وصیت او به فرزند خویش بود. این عارف حقیقی می‌گفت: اگر آدمی یک اربعین به ریاضت پردازد، اما یک نماز صبح از او قضا شود، نتیجه آن اربعین، «هَبَاء مَّنثُورًا» خواهد شد. (اشاره به آیه 23 سوره فرقان و به معنای پراکنده‌شدن ذرات غبار در هوا)

جناب شیخ فرزندش را بر تهجد و نماز شب سفارش می‌کرد و می‌گفت: «بدان که در راه حق و سلوک این طریق، اگر به جایی رسیده‌ام، به برکت بیداری شب‌ها و مراقبت در امور مستحب و ترک مکروهات بوده است، ولی اصل و روح همه این اعمال، خدمت به ذراری (فرزندان) ارجمند رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم است.» 

نقل است جوانی نزد شیخ حسنعلی نخودکی اصفهانی آمد و گفت: سه قفل در زندگی‌ام وجود دارد و سه کلید از شما می‌خواهم! قفل اول این است که دوست دارم یک ازدواج سالم داشته باشم، قفل دوم اینکه دوست دارم کارم برکت داشته باشد و قفل سوم اینکه دوست دارم عاقبت بخیر شوم.

 

 شیخ نخودکی فرمود: برای قفل اول، نمازت را اول وقت بخوان. برای قفل دوم نمازت را اول وقت بخوان. و برای قفل سوم هم نمازت را اول وقت بخوان! 

جوان عرض کرد: سه قفل با یک کلید؟!

شیخ نخودکی فرمود: نماز اول وقت «شاه کلید» است.

 

اهمیت نماز

نشانه ی ایمان

پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:

علم الایمان الصلاة ، اول ما یحاسب علیه الصلاة ، ان اول ما فرض الله على عباده الصلاة و اخر ما یبقى عند الموت الصلاة ، و اول ما یحاسب به یوم القیامة الصلاة فمن اجاب فقد سهل علیه ما بعده ، و من لم یجب فقد اشتد ما بعده ؛نشانه ایمان نماز است ، اول آن چه از آن حساب مى شود نماز است ، همانا اول آن چه خداوند بر بندگانش واجب کرده نماز است ، آخر آن چه هنگام مرگ (براى یارى مى ماند) نماز است ، اول چیزى که روز قیامت به حساب آن رسیدگى مى شود نماز است ، هرکس جواب داد ما بعد آن آسان شده است ، و هرکس نتواند جواب دهد ما بعد آن سخت تر خواهد شد.(اصول وافى ، ج 2، ص 165)

اهمیت نماز

نشانه ی ایمان

پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:

علم الایمان الصلاة ، اول ما یحاسب علیه الصلاة ، ان اول ما فرض الله على عباده الصلاة و اخر ما یبقى عند الموت الصلاة ، و اول ما یحاسب به یوم القیامة الصلاة فمن اجاب فقد سهل علیه ما بعده ، و من لم یجب فقد اشتد ما بعده ؛نشانه ایمان نماز است ، اول آن چه از آن حساب مى شود نماز است ، همانا اول آن چه خداوند بر بندگانش واجب کرده نماز است ، آخر آن چه هنگام مرگ (براى یارى مى ماند) نماز است ، اول چیزى که روز قیامت به حساب آن رسیدگى مى شود نماز است ، هرکس جواب داد ما بعد آن آسان شده است ، و هرکس نتواند جواب دهد ما بعد آن سخت تر خواهد شد.(اصول وافى ، ج 2، ص 165)

تلنگر

فوایداذکارنماز

ارتباط عاشقانه با خدا، ذکر «سبحان الله»

از حضرت رسالت صلی الله علیه و آله که فرمودند: مثل خانه ای که در آن ذکر خدا می گویند و خانه ای که در آن ذکر نمی گویند، مثل زنده است و مرده. نیز در کتاب کافی مردی از حضرت رسول صلی الله علیه و آله سئوال کرد: به کدام قیمت، اسلام و شرایع آن را خریداری نمایم؟ فرمود که باید دایم زبانت تر و تازه باشد به ذکر الهی.

بدان که ذکر الهی، دل را از تشویش نفس و وسوسه شیطان برهاند و هر کدورت و حجاب که از تصرّف این دو به هم رسیده باشد، در هم سوزاند و عنان دل را از جانب مشتهیات و مستَلَذّاتِ نفسانی بگرداند و چون کدورت و ظلمات حُجُب از دل زایل گردد، نور ذکر بر جوهر دل بتابد و گلخن سینه را گلشن نماید و زنگار قساوت را از روی آیینه دل برخیزاند و لین و رقّت در دل پدید آورد و وَجَل و خوف در دل برانگیزاند. و چون ذاکر بر ذکر مداومت نماید، سلطان ذکر بر مملکت دل مستولی شود و ماسوای حق را از اقلیم دل، اخراج کند؛ سر بر جیب مراقبه حق فرو برد و از هر چه جز او است، وحشت گیرد و شرف مرتبه اطمینان او را حاصل آید و چون محبّت غیر حق در دل یابد، بداند که بیماری دل هنوز باقی است، پس به مصقل ذکر، ازاله آن کند تا عرشِ دل، چون فلک اطلس از نقش غیر، ساده شود.

بهترین اعمال

در آثار ائمه اطهار علیهم السلام، احادیث در بیان ذکر بسیار است؛ از آن جمله: حضرت رسول صلی الله علیه و آله می فرمودند: آیا نمی خواهید شما را خبر دهم به بهترین عمل های شما، عملی که بلندتر می گرداند درجات شما را از جمیع اعمال و نیکوترین عمل هاست نزد پادشاه شما و بهتر است از برای شما از دینار و درهم و بهتر است شما را از اینکه برخورید به دشمن و بکشید ایشان را و بکشند ایشان، شما را؟ گفتند: بلی یا رسول اللّه! بیان فرمایید. گفت: آن، بسیار ذکر الهی کردن است. در کتاب کافی حضرت فرمودند: شیعه ما جماعتی اند که چون خلوت کنند با پروردگار خود، ذکر او بسیار گویند. و نیز در کتاب کافی حضرت صادق علیه السلام فرمودند: کسی که ذکر خدا می کند در میان غافلان، مثل کسی است که مقاتله می کند در میان هاربان؛ یعنی جماعتی که می گریزند از جهاد. در کتاب مکارم الاخلاق روایت است از حضرت رسالت صلی الله علیه و آله که فرمودند: مثل خانه ای که در آن ذکر خدا می گویند و خانه ای که در آن ذکر نمی گویند، مثل زنده است و مرده. نیز در کتاب کافی مردی از حضرت رسول صلی الله علیه و آله سئوال کرد: به کدام قیمت، اسلام و شرایع آن را خریداری نمایم؟ فرمود که باید دایم زبانت تر و تازه باشد به ذکر الهی. و بهترین اذکار، «لااِلهَ اِلاّ اللّه» است و کلام حضرت امام محمّد باقر علیه السلام چنان که در «کافی» مذکور است که فرمودند: «ما مِنْ شَی ءٍ اَعظَمُ ثَوابا مِن شهادَةِ اَنْ لااِلهَ اِلاّ اللّه» «هیچ چیزی ثوابش بالاتر از گفتن لااله الااللّه نیست» صدق این دعوی گواه است. و در کتاب کافی حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام فرمودند: نیست هیچ بنده مسلمانی که بگوید لااِلهَ اِلاّ اللّه، مگر آنکه صعود کند آن کلمه و بشکافد هر سقف و حجابی که یا بد و نگذرد به هیچ گناهی از گناهان؛ مگر آنکه باطل گرداند آن را و برود تا منتهی شود به مثلش از حسنات، پس بایستد.

اجتماع دعا و ذکر

بدان که اجتماع در دعا و ذکر، فضیلت دارد و خدای متعال حلقه ها و مجلس های ذکر را دوست می دارد؛ چنانکه در کتاب «کافی» از حضرت صادق علیه السلام منقول است که نباشند گروهی که برسند به چهل نفر و بخوانند پروردگار خود را از برای مطلبی مگر آنکه خدای متعال مستجاب گرداند دعای ایشان را و اگر چهل نباشند، چهار باشند و بخوانند پروردگار خود را ده مرتبه، مستجاب گرداند خدای تعالی دعای ایشان را و اگر چهار نباشند و یک نفر باشد و بخواند پروردگار خود را چهل مرتبه، مستجاب گرداند خدای متعال، دعای او را.

و هم در کتاب کافی، از آن حضرت منقول است که فرمود: پدرم حضرت امام محمد باقر علیه السلام هرگاه اندوهگین می کرد او را چیزی، جمع می کرد زنان و طفلان را؛ پس دعا می کرد و ایشان آمین می گفتند.

و در کتاب مکارم الاخلاق مروی است که سیّد کاینات صلی الله علیه و آله که ننشینند جماعتی و ذکر خدا گویند مگر آنکه ملایکه بر دور ایشان در آیند و فرا گیرد ایشان را رحمت الهی و نازل شود بر ایشان آرام و آسایش و یاد کند ایشان را خدای تعالی در نزد مقرّبان خود.

ذکر سبحان الله

یکی از زیباترین جلوه های ارتباط عاشقانه با خدا و اساسی ترین راه های سیر و سلوک، ذکر است؛ یعنی مترنّم بودن زبان و قلب انسان به اسماء حُسنای الهی و شاداب نگه داشتن گل روح در زیرباران یاد حق.ذکر خدا، از یاد بردن هستی محدود خویش در رهگذر یاد اسمای الهی است و تداوم و استمرار آن زنگار گناهان را از روی دل می زداید؛ زیرا غفلت و فراموشی حق تعالی، ساحت دل را مکدّر می کند.ذکر خداوند آثار و ثمرات اعجاب آور و باشکوهی دارد.

یکی از بهترین اذکار ذکر تسبیح(سبحان الله) است که احادیث مختلفی وجود دارند که برای گفتن ذکر «سبحان الله» به تنهایی ثواب هایی قرار داده شده است:

1.پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله فرمود: «هر که صد مرتبه سُبحانَ اللَّه بگوید، بهتر است از راندن صد شتر [که با خود به حج برد تا آنها را از برای خدا قربانی کند]».[1]

2.مردی از امام علی علیه السلام پرسید، ای ابو الحسن! تفسیر «سُبْحانَ اللَّهِ» چیست؟ آن حضرت فرمود: «بزرگ داشتن عزّت و شکوه خداوند، بزرگ و پاک دانستن او از هر آلایشی که مشرکین به ساحت مقدّسش نسبت دهند، لذا هر وقت بنده ای این کلمه را بگوید همه فرشتگان برای او طلب رحمت نمایند».[2]

3.امام باقر علیه السلام فرمود: «هر کس در مسجد خیف در منا صد مرتبه سبحان اللَّه بگوید خداوند تعالی ثواب آزاد کردن یک بنده، در نامه عمل او بنویسد».[3]

4.امام باقر علیه السلام به نقل از رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: «هر کس که سبحان اللَّه بگوید، خداوند درختی در بهشت برایش می کارد».[4]

5.یونس بن یعقوب نقل می کند که به امام صادق علیه السلام عرض کردم: آیا کسی که صد بار ذکر «سبحان اللَّه» را بگوید در زُمره کسانی است که، «ذَکرَ اللَّهَ کثِیراً»؛ ذکر و یاد خدا را بسیار کنند؟!»[5]فرمود: «بلی».[6]

پاداش گوینده سبحان الله

امام صادق (علیه السلام) از پدر و جد بزرگوارش حضرت امام علیه السلام روایت می کند: نبی اکرم صلی الله علیه و آله در پاسخ مسائلی که مردی یهودی از آن حضرت پرسیده بود، ضمن حدیث طویلی فرمود: آن گاه که بنده سبحان الله بگوید، آنچه پایین تر از عرش خداست با او سبحان الله می گویند و به گوینده ده برابر پاداش آنها داده می شود و چون الحمدلله گوید، خداوند نعمت دنیا را به او کرامت کند تا نعمت های آخرت را ببیند، و آن سخنی است که بهشتیان هنگام ورود به بهشت می گویند و همه سخن ها در دنیا قطع می شود به جز الحمدلله که قطع نمی گردد و آیه کریمه (احزاب، 44): درود بهشتیان در روزی که به دریافت و دیدار پاداش خدا نایل می شوند، سلام است به همین حقیقت اشارت دارد.[7]

پاداش در بهشت

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: هر کس که سبحان الله العظیم و بحمده بگوید درخت خرمایی برای وی در بهشت کاشته می شود.[8]

ترازوی اعمال

امیرالمۆمنین علی علیه السلام می فرماید: تسبیح و سبحان الله گفتن یک نیمه از ترازوی اعمال را پر کرده و الحمدلله گفتن ترازوی اعمال را سرشار می سازد و الله اکبر گفتن فاصله میان آسمان و زمین را پر می کند.[9]

ذکر پیامبر صلی الله علیه و آله قبل از رحلت

عایشه گفت: رسول خدا صلی الله علیه و آله پیش از رحلت این ذکر را بسیار می فرمود:(خدایا) تو را تسبیح می کنم و به ستایش و حمد تو مشغولم، از تو آمرزش‍ می طلبم و توبه می کنم.[10]

 

پی نوشت ها:

[1] کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، محقق و مصحح: غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 2، ص 505.

[2] شیخ صدوق، معانی الأخبار، محقق و مصحح: غفاری، علی اکبر، ص 9 – 10.

[3] شیخ حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، ج 5، ص 269 – 270.

[4] شیخ صدوق، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص 11.

[5] احزاب، 21.

[6] شیخ صدوق، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص 12.

[7] علامه طباطبایی، تفسیر المیزان، ج 10، ص 17.

[8] متقی هندی، کنز العمال، ج 1، ص 459.

[9] مکارم الاخلاق، ص 309.

[10] صحیح مسلم، ج 1، ص 351

 

منبع : اختصاصی پایگاه حوزه نت

 

مفهوم سجده ها در نماز

 سجده یک خضوع بالاتر و خشوع بیشتری از رکوع است.چون سجده این است که انسان آن عزیزترین عضوش را به علامت عبودیت روی پست ترین چیز یعنی خاک می گذارد، جبین بر خاک می ساید، این طور در مقابل پروردگار اظهار کوچکی می کند. گفت: چرا ما در هر رکعت دوبار سجده می کنیم، چه خصوصیتی در خاک است؟

امیر المومنین(علیه السلام) این آیه را خواند:«منها خلقناکم و فیها نعیدکم و منها نخرجکم تاره اخری»(طه / ۵۷)
اول که سر بر سجده می گذاری و بر می داری یعنی منها خلقناکم همه ی ما از خاک آفریده شده ایم، تمام این پیکر ما ریشه اش خاک است، هرچه هستیم از خاک به وجود آمده ایم، دو مرتبه سرت را بر خاک بگذار، یادت بیاید که می میری و باز به خاک بر می گردی، دوباره سرت را از خاک بردار و یادت بیفتد که یکبار دیگر از همین خاک محشور و مبعوث خواهی شد.

پی نوشت­ ها:
۱ - گفتارهای معنوی، ص۹۳-۹۴.
۲ - طهارت روح، ص۱۷۵-۱۷۶.

احکام

زن حائض و خواندن سوره سجده  دار

کراهت خواندن قرآن

پرسش: مى دانیم که خواندن قرآن به جز سوره هاى سجده دار براى زن حائض مکروه است؛ آیا این به این معناست که ترک تلاوت قرآن بهتر است؟

همه مراجع: براى زن حائض خواندن قرآن (به جز سوره هاى سجده دار) بهتر از ترک آن است؛ هر چند ثواب آن از ثواب خواندن قرآن توسط زن پاک، کمتر است.

 

خواندن سوره سجده دار

پرسش : آیا براى زن حائض تنها خواندن آیه سجده دار حرام است؛ یا علاوه بر آن خواندن بقیه سوره نیز حرام است؟

آیات عظام امام، بهجت، فاضل و نورى: علاوه بر خواندن آیه سجده دار، خواندن بقیه آن سوره نیز حرام است.

آیات عظام تبریزى، خامنه اى، سیستانى، صافى و مکارم: تنها خواندن آیه سجده دار، حرام است و خواندن بقیه سوره حرام نیست.

آیه اللّه  وحید: خواندن آیه سجده دار، حرام است و بنابر احتیاط واجب، خواندن بقیه سوره نیز حرام است.

 

استماع سوره سجده دار

پرسش : آیا خانم هاى حافظ قرآن، مى توانند در ایام عادت، با استفاده از نوار و سى دى هاى قرآنى، به سوره هاى سجده دار گوش فرادهند؟

همه مراجع: آرى، گوش دادن به تلاوت سوره هاى سجده دار اشکال ندارد؛ ولى اگر به آیه سجده دار گوش دهد، باید سجده آن را به جا آورد.

 

پرسش  : آیا زن حائض مى تواند در مجالس ختم قرآن شرکت کند و تنها به قرآن گوش فرا دهد، بى آنکه خودش تلاوت کند؟

همه مراجع: آنچه که بر زن حائض حرام است، تنها خواندن سوره هاى  سجده دار است؛ ولى گوش دادن به آن اشکال ندارد و اگر به آیه سجده دار گوش دهد، باید سجده آن را به جا آورد.

تبصره : در اینکه براى زن حائض خواندن سوره هاى سجده دار حرام است یا تنها خواندن آیه سجده دار بین مراجع تقلید اختلاف نظر هست که در جاى خود بیان شد.

---

مطابق نظر آیت الله خامنه ای

پرسش: آیا خواندن سوره‏ هایی که سجده واجب دارند، بر جنب حرام است؟

جواب: از جمله کارهایى که بر جنب حرام است، خواندن خصوص آیات سجده این سوره‏ها است، ولى خواندن سایر آیات از این سوره ‏ها اشکال ندارد( اجوبه الاستفتائات )

پرسش: اگر زنى داراى عادت ماهانه حیض باشد، آیا قرآن خواندن براى آن زن جایز است؟

جواب: خواندن قرآن به‌جز آیاتى که سجده واجب دارد براى حائض جایز است اگر چه کراهت دارد) استفائات جدید )

---

طبق نظر آیت الله مکارم شیرازی

حجاب خانمها در سجده واجب قرآن و سجده های مستحب (سجده های واجب قرآن)

پرسش :آیا هنگام سجده هایی مانند (سجده زیارت عاشورا و سجده های مستحب و همچنین سجده های واجب قرآن ) باید وضو داشته باشیم و حتما حجاب را رعایت کنیم ؟

پاسخ :خیر؛ وضو گرفتن واجب نیست و داشتن حجاب لازم نیست .

زن حائضی که به آیات سجده گوش داده (سجده های واجب قرآن)

پرسش :گوش دادن زن حائض به سوره و آیه ای که سجده واجب دارد چه حکمی دارد؟

پاسخ :گوش دادن جایز است، و اگر آیه سجده را بشنود باید در همان حال سجده کند.

خواندن آیات قرآن توسط زن حائض

پرسش :در زمان حیض آیا تلاوت آیات قرآن بایستی محدود به 7 آیه شود مثل جنابت یا خیر؟

پاسخ :لازم نیست به هفت آیه قناعت شود بلکه می تواند تمام آیات قرآن به استثنای آیات چهارگانه ای که سجده واجب دارد را تلاوت کند البته باید مواظب باشد جایی از بدنش تماس مستقیم با خط قرآن نداشته باشد.استفتائات آیت الله مکارم شیرازی .مسأله ـ پنج کار بر جنب حرام است :…پنجم:خواندن یکى از آیات سجده؛ ولى خواندن غیر آیه سجده، از سوره سجده، مانعى ندارد.احکام بانوان (جدید)، آیت الله مکارم شیرازی.

سوره هایى که سجده واجب دارد به شرح زیر است :الف) سوره الم سجده (سوره سى و دوم). ب) سوره حم سجده (سوره چهل و یکم).ج) سوره والنّجم (سوره پنجاه و سوم). د) سوره اقرأ (سوره نود و ششم)

 

طبق نظر آیت الله سیستانی

پرسش: آیا بانوان حائض می توانند بیشتر از هفت آیه از قرآن بخوانند به جز آیات سجده و اگرچنان کاری جایز و مکروه باشد معنی کراهت آن چیست؟

پاسخ: خواندن بیش از هفت آیه از قرآن که سجده واجب ندارد به گفته جمعی از فقها کراهت دارد و معنای کراهت در اینجا کمتر بودن ثواب می باشد.

 

پرسش: قرائت سوره فصلت وسجده آن برای زن حائض چه حکمی دارد؟

پاسخ: اشکال ندارد وفقط آیاتی که سجده واجب دارد نباید خوانده شود.

 

پرسش: خانم هایی که عذر شرعی دارند به هنگام خواندن قران در برخورد با ایات سجده چگونه باید عمل نمایند؟آیا آیه را نخواند؟ یا سوره ای که در ان آیه سجده است را نباید بخواند؟

پاسخ: فقط همان چهار آیه ای که سجده واجب دارد نخواند و خواندن آیات دیگر ان سوره ها اشکال ندارد.

 

پرسش: برای خانمها در عادت ماهیانه مربوط به سوره های سجده دار باید کل سوره را سجده کند؟

پاسخ: فقط برای آیه سجده دار سجده لازم است ، البته خواندن آیات سجده در هنگام عادت ماهانه جایز نیست.

 

پرسش: خواندن قرآن ، تفسیر قرآن و حفظ قرآن در ایام حیض چه حکمی دارد؟ در رساله نوشته شده است که خواندن بیش از هفت آیه کراهت دارد آیا به این معنی است که نباید خوانده شود ؟

پاسخ: خواندن قرآن و سایر دعاها برای زن حائض جایز است مگر آیات سجده واجب .و سجده هاى واجب در سوره (سجده) آیه پانزدهم ، و سوره (فصلت) آیه سی وهفتم ، و سوره (النجم) آیه شصت و دوم ، و سوره (علق) آیه نوزدهم مى باشد. و خواندن بیش از هفت آیه از قرآن که سجده واجب ندارد به گفته جمعی از فقها کراهت دارد و معنای کراهت در اینجا کمتر بودن ثواب می باشد. استفتائات آیت الله سیستانی

 

زمان قضا شدن نماز مغرب و عشا

فتوای مراجع عظام در اینکه وقت نماز مغرب و عشا تا نیمه شب است یا اذان صبح و اینکه اگر تا اذان صبح است ،به نیت قضا باید باشد یا ادا یا هیچ کدام ،متفاوت است. فقها در این مساله چهار فتوا داده اند:
1. آیت الله خمینی،خامنه ای، صافی ،تبریزی ،خوئی، اراکی،گلپایگانی،بهجت ،نوری همدانی: نماز مغرب و عشا را چه عمدا تا نیمه شب نخوانده باشد چه عذری داشته ، باید تا قبل از اذان صبح بدون نیت ادا یا قضا به جا آورد.
2. آیت الله فاضل:اگر به واسطه عذری نماز مغرب و عشاء را تا نیمه شب نخوانده نمازش را باید قبل از اذان صبح بدون نیت ادا و قضاء بخواند ولی اگر از روی اختیار و بدون عذر نماز خود را تا نیمه شب نخوانده نماز او قضا شده و باید آن را قضا کند  

3. زنجانی و مکارم :اگر به واسطه عذری نماز مغرب و عشا را تا نیمه شب نخوانده (مثلا خواب بوده یا فراموش کرده یا حائض بوده) تا صبح وقت دارد به نیت ادا بجا آورد. ولی اگر عذری نداشته و از روی عمد نماز را بجا نیاورده ،نماز او قضا شده و باید قضای آن را بخواند.
4. سیستانی: اگر به واسطه عذری نماز مغرب و عشا را تا نیمه شب نخوانده، تا اذان صبح باید نیت ادا کند و اگر عمدا و از روی اختیار نمازش را تا نیمه شب نخوانده باید تا قبل اذان صبح بدون نیت ادا و قضا نمازش را بجا آورد .

فتوای دقیق مراجع را حتما در مسئله زیر ببینید.

مسأله ۷۴۰ اگر از روی معصیت، یا به واسطه عذری (۱) نماز مغرب یا نماز عشا را تا نصف شب نخواند، بنا بر احتیاط واجب باید تا قبل از اذان صبح، بدون این که نیّت ادا و قضا کند به جا آورد.
(۱) (فاضل: ) اگر بواسطه عذری.. (سیستانی: ) اگر از روی اختیار..
(زنجانی: ) مسأله اگر به واسطه عذری ؛ مانند خواب یا فراموشی یا حیض شدن، نماز مغرب و عشا را تا - جلد نصف شب نخواند نمازش قضا نشده و باید آن را تا قبل از اذان صبح بخواند و می‌تواند در آن نیت ادا کند و احتیاط مستحب آن است که نماز را بدون نیت ادا و قضا به جا آورد، و اگر از روی معصیت نماز مغرب و عشا را تا نصف شب نخواند نماز وی قضا شده است ؛ ولی احتیاط مستحب آن است که تا قبل از اذان صبح، بدون این که نیت ادا و قضا کند آن نماز را به جا آورد.
(مکارم: ) مسأله هر گاه عمداً نماز مغرب و عشا را تا نصف شب نخواند وقت آن گذشته و باید قضا کند، امّا اگر بواسطه عذری نخوانده باشد باید تا قبل از نماز صبح به جا آورد و نماز او اداء است. 

 - جلد ۱، صفحه ۴۰۸ - توضیح المسایل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید 

فتوای مقام معظم رهبری:

س: آیا در پایان وقت شرعى نیمه شب، نماز عشا قضا مى‌‌شود؟

ج) واجب است نماز عشا را تا قبل از نیمه شب شرعى بخوانند و بعد از آن به قصد قربت بجا آورده و نیت ادا و قضا نکنند.

سایت khamenei.ir

حکم انگشترزنانه

آیا انگشتر برای خانم ها مصداق زینت شمرده می شود؟ و باید پوشانده شود؟

نظر مراجع محترم تقلید درباره انگشتر زنان به این شرح است:

حضرت امام خمینی (ره):به دست کردن هرگونه حلقه اى که زینت محسوب مى شود، پوشیدن آن از نامحرم واجب است. 

آیت الله بهجت: اگر مهیج و محرک باشد باید بپوشاند و در غیر این صورت احتیاط است.

آیت الله تبریزى: پوشانیدن انگشترى که به طور متعارف زنان به دست مى کنند از نامحرم واجب نیست.

آیت الله خامنه اى: اگر عرفا زینت محسوب مى شود باید از نگاه نامحرم پوشیده باشد اما چنانچه از آنهایى است که چشم گیر نیست و صدق زینت نمى کند اشکال ندارد.

آیت الله سیستانى: انگشتر وحلقه در دست داشتن در مقابل نامحرم چنانچه به هدف خودنمایى در مقابل نامحرم نباشد و نیز تحریک کننده نباشد و از واقع شدن در حرام نیز ایمن باشد اشکالى ندارد.

آیت الله مکارم: اشکالى ندارد.

البته زینتی بودن یا نبودن انگشتر بستگی به تشخیص عرف دارد، اگر عرف محل و زنان متدین اهل محل پوشیدن و به دست کردن چنین انگشتری را زینت می دانند زینت به حساب می آید؛ باید آن را از نا محرم بپوشانند و در غیر این صورت زینت نمی باشد.